Demontaža Starog savskog mosta u toku: Insajder donosi najnovije fotografije (FOTO)
Posle više od 80 godina, jedan od simbola Beograda, Stari savski most, odlazi u istoriju. Uprkos protestima građana, upozorenjima stručnjaka i protivljenju aktivista, demontaža Starog savskog mosta — izgrađenog tokom nemačke okupacije u Drugom svetskom ratu — trenutno je u toku, na osnovu odluke gradskih vlasti. Kako su ranije saopštili iz Grada, uklanjanje mosta deo je priprema za izgradnju takozvanog “Malog metroa“, a na njegovom mestu planirana je izgradnja novog mosta preko Save.
Iz Grada kažu da će, u okviru ovog projekta, biti uklonjen Stari savski most. Na istom mestu predviđen je novi most preko Save, planiran je i tunel od Ekonomskog fakulteta do Ulice despota Stefana, a izgradnju projekta "Mali metro“ Grad Beograd radi u saradnji sa Republikom i kineskim partnerom.
Stari savski most, izgrađen 1942. godine, tokom nemačke okupacije Beograda za vreme Drugog svetskog rata, 83 godine je bio jedan od simbola Beograda.
U izgradnji 410 metara dugačke saobraćajnice, pored domaćih radnika, korišćen je i prisilni rad logoraša iz Starog sajmišta, pod strogim nadzorom nemačkih inženjera.
Mnogi od tih logoraša kasnije su preko istog mosta transportovani u dušegupkama do logora Banjica i Jajinaca.
Sigurno najznačajniju ulogu u svojoj istoriji most je odigrao u oktobru 1944. godine, kada su borci NOVJ i Crvene armije oslobodili Beograd.
Učitelj Miladin Zarić je presekao fitilj dinamita, a most je ostao jedini u Evropi koji nije srušen tokom nemačkog povlačenja 1944/45.
Istoričari se slažu da bi, da je tada srušen, samo oslobođenje države, plaćeno životima, bilo mnogo skuplje.
Most dugo bio jedina veza Beograda i Zemuna
Posle Drugog svetskog rata, do završetka Brankovog mosta, Savski most bio je jedina kopnena veza Beograda sa Zemunom, pa su meštani, umesto "Nemački most“, počeli da ga zovu "Zemunski most“.
Odluka da će Stari savski most biti uklonjen, doneta je rešenjem 19. septembra 2024, a od 2. novembra iste godine zvanično su počeli pripremni radovi na njegovoj demontaži.
Direkcija za građevinsko zemljiište odobrila je investitoru da od 2. novembra obustavi saobraćaj preko mosta uz meru privremenog režima saobraćaja oko zone gradilišta.
Gde će most biti prebačen i dalje nije poznato, a među poslednjim idejama pominje se da bi mogao da bude premešten na Lido, između Zemunskog keja i Velikog ratnog ostrva, ali ni to još uvek nije definitivno.
Najave uklanjanja Starog savskog mosta, jednog od simbola Beograda, pokrenule su višemesečne tenzije i protivljenja aktivista i građana, uz česte incidente.
I pored svega toga, proces demontaže je u toku.
Združene inicijative i pokreti saopštili su 3. aprila da je započeta demontaža Starog savskog mosta.
Prema ranijim najavama, most će biti rastavljen na delove, a prvi korak je uklanjanje prepoznatljivog zelenog luka.
Oni koji se protive uklanjanju Savskog mosta ukazivali su i na to da bi on trebalo da bude deo istorijske celine Starog sajmišta.
Šapić: Most nemoguće prebaciti u jednom komadu
Odgovarajući na pitanje novinara šta će biti sa Starim savskim mostom kada počne izgradnja novog, gradonačelnik Beograda Aleksandar Šapić je još u maju prošle godine rekao da ga je nemoguće premestiti u jednom komadu.
"Mislim da taj most treba da se rašrafi i da se proda u starog gvožđe. To je moje mišljenje. Takvih mostova je bilo 60 širom Evrope, nacističkih mostova. Nijedan nije sačuvan", rekao je tada Šapić.
Gradonačelnik Beograda dodao je tada i da misli da je besmisleno pokušati da se sačuva ceo most, ali da nema ništa protiv toga da se i to uradi ako neko bude smatrao da je to svrsishodno, te da je rok za izgradnju novog mosta, za koji navodi da će imati četiri saobraćajne trake, te pešačku i biciklističku stazu, dve godine.
Planovi menjani više puta
Od rekonstrukcije, preko izmeštanja do rušenja - planovi za Stari savski most menjali su se više puta tokom proteklih godina.
U februaru 2017. godine objavljen je javni poziv za izradu urbanističko-arhitektonskog rešenja za rekonstrukciju Starog savskog mosta, pa je čak i CIP-u dodeljen ugovor o izradi tehničke dokumentacije za rekonstrukciju. Bilo je planirano i proširenje za biciklističku stazu.
A onda je u aprilu 2019. godine objavljena anketa u kojoj su se građani izjašnjavali između opcija: Da li su za demontažu i ponovnu montažu lučne čelične konstrukcije u parku Ušće ili za preseljenje i dogradnju mosta između Novog Beograda i Ade Ciganlije za pešačko-biciklistički saobraćaj.
Većina građana izjasnila se tada za to da se Stari savski most postavi kao skulptura u parku Ušće, ali o tome se kasnije nije govorilo.
U međuvremenu su tik uz most izgrađene stambene zgrade u okviru projekta Beograd na vodi, a predstavnici vlasti govorili su o velikim planovima.
Međutim, u junu ove godine Privremeni organ Grada Beograda usvaja zaključak kojim se pokreće procedura uklanjanja starog mosta, ali uz početak procedure projektovanja novog mosta.
Osim istorijskog značaja, čuli su se argumenti da tim mostom svakodnevno prelazi 7.000 ili 8.000 automobila.
Niko nije osporavao da je most u lošem stanju ali su mnogi stručnjaci upozoravali na mogući saobraćajni kolaps ako se stari sruši pre izgradnje novog.
Novinar Rajko Martinović
Preuzimanje delova teksta ili teksta u celini je dozvoljeno, ali uz obavezno navođenje izvora i uz postavljanje linka ka izvornom tekstu na www.insajder.net.